သိဂၤါေလာဝါဒ ဆံုးမစာ အဓိပၸာယ္
လူ နတ္ ျဗဟၼာတို့၏ ဆရာတစ္ဆူ ျဖစ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ သုတ္ပါေထယ်က်မ္း သိဂါေလာဝါဒသုတ္တြင္ ယခုေဖာ္ျပပါ က်င့္ဝတ္အသီးသီးကို ေဟာေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ဤက်င့္ဝတ္မ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္း အမွန္ ျပဳက်င့္ရမည့္ ဝတၱရားမ်ားပင္ျဖစ္ေပရာ မျပဳမက်င့္ဘဲမူ ငရဲ ၊တိရစာၦန္၊ ျပိတၱာ ၊ အသူရကယ္ဟူေသာ အပါယ္ေလးဘံု၌ ျဖစ္ရတတ္ေလသည္၊ ဤဝတၱရား မ်ားကို ျဖည့္က်င့္ပါမူ နတ္ျပည္ေျခာက္ထပ္၌ အမွန္ပင္ျဖစ္နိုင္ေပသည္၊ ယင္းေၾကာင့္ ျဖည့္က်င့္ၾကပါေလ။ လွည္းဘီးျပင္က၊ နားေစာင့္ခ်သို့ ၊မိဘႏွင့္သား ၊မယားႏွင့္လင္ ၊ ရွင္ႏွင့္ကြ်န္ ၊ ေထမြန္ဒကာ ၊ မိတ္သဟာနွင့္ ၊ဆရာတပည့္ ၊ တည့္တည့္ မခြ်တ္ ၊ က်င့္ဝတ္စံုလင္ ၊ ျဖဴစင္သန္႔မႈ ၊ ရွင္လည္း မေကြ၊ ေသလည္း မကြာ ၊ နတ္ရြာ လူ႔ျပည္၊ ဝင္အံ့ သည္တည့္ ၊ မတည္ က်င့္ဝတ္ ၊ ခြ်တ္သူတို႔မွာ မလြတ္သာသည္− ေလးရြာဖို႔ လံုးလံုး လူျဖစ္ရံႈး။
ညစ္ညဴးကံေလးပါး (ကမၼကိေလသာတရား)
သက္သတ္ ခိုးဝွက္၊ အိမ္ရာဖ်က္၊ နႈတ္ထြက္ မမွန္ျငား။
ေလးတန္ ညစ္က်ဴ၊ မေကာင္းမႈ၊ မျပဳၾကဥ္ေရွာင္ရွား။
(၁) သူတစ္ပါးအသက္ကို မသတ္ရ၊ ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္။
(၂)သူတစ္ပါးပစၥည္းကို မခိုးရ၊ ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္။
(၃)သူတစ္ပါး၏ သားမယားကို မဖ်က္ဆီးရ၊ မေပါင္းသင္းရ။
(၄)မဟုတ္မမွန္ေသာစကားကို မေျပာရ၊မဆိုရ။
အဂတိတရား ေလးပါး
မုန္း-ခ်စ္-ေၾကာက္မႈ , မသိမႈ , ေလးခု အလိုက္မွား။ အဂတိေလး, ကင္းစင္ေဝး, ျပဳေရး မွန္ေျဖာင့္သား။ (၁)ဆႏၵာဂတိ =ခ်စ္၍ ဘက္လိုက္မႈ၊ (၂)ေဒါသာဂတိ =မုန္း၍ ဘက္လိုက္မႈ၊ (၃)ဘယာဂတိ =ေၾကာက္၍ ဘက္လိုက္မႈ၊ (၄)ေမာဟာဂတိ =မသိ၍ ဘက္လိုက္မႈ။ တရားနည္းလမ္းအတိုင္း မေဆာင္ရြက္ မျပဳလုပ္ဘဲ ခ်စ္ျခင္း, မုန္းျခင္း, ေၾကာက္ျခင္း, မသိျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ဘက္လိုက္ေဆာင္ရြက္မိလွ်င္ “အဂတိလိုက္သည္” ဟု ဆိုရေပသည္။
စည္းစိမ္ ပ်က္စီးေၾကာင္း ေျခာက္ပါး
-ယစ္မူးေသာက္ၾကဴး သဘင္ၾကဴး ေလာင္းၾကဴး ညဥ့္လည္မ်ား။ -မိတ္ေဆြမေကာင္း ပ်င္းအားေကာင္း အေၾကာင္း ဤေျခာက္ပါး။ -ဥစၥာမဲြေရး ျမန္မေနွး ေ၀းစြာ ၾကဥ္ေရွာင္ရွား။ (၁) ေသရည္ေသရက္ ေသာက္စားျခင္း (မူးယစ္ေဆးဝါးေသာက္စားျခင္း ၊ ရွျခင္း ၊ အေၾကာအတြင္းသို႔ထိုးသြင္းျခင္း။) (၂) ပဲြလမ္းသဘင္ အၾကည့္အရႈ မ်ားျပားျခင္း။ (၃) ဖဲ၊ ကတ္ ၊ ပိုကာ ၊ ေၾကြအန္စေသာ ေလာင္းကစားမူ ျပဳျခင္း။ (၄) ညဥ့္နက္သန္းေခါင္ အခ်ိန္အခါမဲ့ သြားလာလည့္လွည္ျခင္း။ (၅) မေကာင္းေသာ မိတ္ေဆြဆိုးမ်ားနွင့္ ေတြ႔ဆံုျခင္း။ (၆) ထၾကြလံု႔လမရိွဘဲ ပ်င္းရိေနျခင္းတို့သည္ ဥစၥာမဲြေရး ၊ စည္းစိမ္ပ်က္စီးေရးတို႔အတြက္ ျမန္ျမန္ၾကီး ျဖစ္ေစႏိုင္သျဖင့္ ၎တရားတို႔နွင့္ ေဝးေဝးက ေရွာင္ၾကဥ္ေနရေပမည္။
ယစ္မ်ိဳးၾကဴးသူ အျပစ္ေျခာက္ပါး
− ဥစၥာပ်က္ျပား ခိုက္ရန္ပြား မ်ားတံု ေရာဂါစု၊ −သတင္းယုတ္မာ အရွက္ကြာ ပညာ ဆုတ္ယုတ္မူ ၊ −ယစ္မ်ိဳးၾကဴးျငား သူတို႔အား ေျခာက္ပါး အျပစ္ရူ။ (၁) စီးပြားဥစၥာ ပ်က္စီးဆုတ္ယုတ္တတ္ျခင္း၊ (၂) ခိုက္ရန္ေဒါသ ျဖစ္ပြားတတ္ျခင္း၊ (၃) အနာေရာဂါမ်ားစြာ ျဖစ္တတ္ျခင္း၊ (၄) မေကာင္းသတင္းမ်ား ထြက္ေပၚတတ္ျခင္း၊ (၅) ကိုယ္အဂါ မလံုျခံဳသျဖင့္ အရွက္ကဲြတတ္ျခင္း၊ (၆) “ ကံသာ အမိ ကံသာ အဘ ကံသာလွ်င္ မိမိဥစၥာ”ဟု သိတတ္ေသာ ဉာဏ္ပညာနွင့္ ေလာကလူတို႔ သိအပ္ တတ္အပ္ေသာ အသိဉာဏ္ပညာတို့ ကင္းမဲ့တတ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္၏။
ညဉ့္လမ္းေလွ်ာက္သူ အျပစ္ေျခာက္ပါး
− မိမိသားမယား ဥစၥာအား သံုးပါး အေစာင့္ေဝး၊ −မသကၤာဖြယ္ မူေရာက္လြယ္ သြယ္သြယ္ ဒုကၡေရွး၊ −ညဥ့္လမ္းေလွ်ာက္သူ မေတာ္သူ ျပစ္မူ ေျခာက္ပါးေထြး။ အခိ်န္အခါမဲ့ သြားေသာသူသည္− (၁) မိမိကိုယ္တိုင္လည္း ေဘးရန္အမ်ိဳးမ်ိဳးမွ လံုျခံဳမႈ မရိွျခင္း။ (၂) မိမိက အျပင္သို႔ လွည့္လည္ေနခိုက္ အိမ္ရိွ မိမိ၏ သားမယားနွင့္ သားသမီးမ်ားအတြက္လံုျခံဳမႈ မရိွျခင္း။ (၃) အိမ္၌ လင္ေယာက်ာ္း မရိွလွ်င္ ခိုးသားဓားျပ နိွပ္စက္နိုင္သျဖင့္ ဥစၥာပစၥည္းမ်ားအတြက္ လံုျခံဳမႈ မရိွျခင္း။ (၄) မသကၤာဖြယ္ အထင္ခံရျပီး ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ရတတ္ျခင္း။ (၅) ဒုစရိုက္က်ဴးလြန္သူမ်ားနွင့္ အထင္မွားခံရျပီး အမႈေရာက္တတ္ျခင္း။ (၆) ဒုကၡအႏၱရာယ္အမ်ိဳးမ်ိဳးနွင့္ ေတြ႔ၾကံဳ ခံစားရျခင္းဟူေသာ ေဘးဒဏ္အျပစ္ ၆ပါးတို႔ ေတြ႔ၾကံဳရတတ္၏။
သဘင္ၾကဴးသူ အျပစ္ေျခာက္ပါး
−ကျခင္း ၊ သီျခင္း ၊ တီးမႈတ္ျခင္း ၊ သြားျခင္း ဇာတ္ဝတၳဳ၊ −လက္ခုပ္အိုးစည္ ၊ သဘင္လည္ ၊ ေျခာက္မည္ အျပစ္စု၊ (၁) ကပဲြရိွရာသို႔ သြားဖန္မ်ားျခင္း၊ (၂) သီခ်င္းဆိုပဲြရိွရာသို့ သြားဖန္မ်ားျခင္း၊ (၃)တီးမႈတ္ပဲြရိွရာသို႔သြားဖန္မ်ားျခင္း၊ (၄) ျပဇာတ္ရုပ္ရွင္ရိွရာသို႔သြားဖန္မ်ားျခင္း၊ (၅) လက္ခုပ္တီးသံရိွရာသို႔သြားဖန္မ်ားျခင္း၊ (၆) အိုးစည္တီးဝိုင္းရိွရာသို႔သြားဖန္မ်ားျခင္း၊ ဤပဲြလမ္းသဘင္မ်ားသို႔ အလည္အပတ္ သြားဖန္မ်ားသူ တို႔သည္ ပ်က္စီးတတ္၏။
ေလာင္းကစားၾကဴးသူ အျပစ္ေျခာက္ပါး
−ႏိုင္သူမွာ ရန္၊ ရံႈး ပူပန္ အျမန္ ဥစၥာျပဳန္း။ −ပဲြလည္စကား မတည္ျငား ၊ ထိမ္ျမား ပယ္ရိုးထံုး ။ −မ်ိဳးေဆြႏိွပ္စက္ အံၾကဴးနက္ ေျခာက္ခ်က္ အျပစ္နႈန္း။ ေလာင္းကစားသူမ်ားသည္ − (၁) မိမိက နိုင္ေသာ္လည္း ရံႈးသူက မေက်နပ္သျဖင့္ ရန္မ်ားတတ္ျခင္း၊ (၂) မိမိက ရံႈးျပန္လွ်င္လည္း စိုးရိမ္ပူပန္ရတတ္ျခင္း၊ (၃) ရိွသမွ် ပစၥည္းဥစၥာမ်ား လ်င္ျမန္စြာ ပ်က္စီးကုန္ခန္းတတ္ျခင္း၊ (၄) ဖဲသမား ၊ ေလာင္းကစားသမားတို႔ဆိုစကားသည္ အေရးမယူ မေလးစားတတ္ သျဖင့္ မင္းပဲြ စိုးပဲြ ၊ ရပ္ေရး ၊ရြာေရး တြင္ လည္းေကာင္း၊ အေရးရိွ၍ ရံုးျပင္ကႏၷား၌စကားေျပာဆိုရလွ်င္ လည္းေကာင္း ရံႈးတတ္ျခင္း ၊ (၅) ဖဲသမား၊ေလာင္းကစားသမားမ်ားကို အယံုအၾကည္ ကင္းမဲ့သျဖင့္ မိမိတို႔သားသမီးမ်ားနွင့္ မေပးစားလိုၾက ၊ ျငင္းပယ္တတ္ၾက၏ဖဲသမား၊ ေလာင္းကစားသမားတို့၏ ဇနီးနွင့္သားသမီး မ်ားကလည္း စြန့္ခြာေျပးတတ္ျခင္း။ (၆) ေဆြမ်ိဳးမ်ား ၊ မိတ္ေဆြမ်ားကလည္း ဖဲသမား၊ေလာင္းကစားသမားမ်ားကို ဆံုးမ တားျမစ္မရလွ်င္ စြန္႔ခြာနိွပ္စက္တတ္ေပသည္။
